Η όλη κατάσταση, αναπόφευκτα, θυμίζει τον Οδυσσέα, που μετά από έναν δεκαετή ανώφελο πόλεμο στην Τροία, πελαγοδρομεί και ταλαιπωρείται στις Θάλασσες του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους. Όταν τελικά φτάνει κατάκοπος και πιο σοφός στο αγαπημένο του τόπο, την Ιθάκη, παλεύει να ξαναφτιάξει τη ζωή του και να αναστυλώσει όσα γκρεμίστηκαν στα χρόνια της απουσίας του.
Σ’ αυτό το ταξίδι ήρθε αντιμέτωπος με κάθε λογής φόβους, για το μέλλον του, τη ζωή του, τους δικούς του ανθρώπους. Πάλεψε με το φόβο, την επιμονή, την υπομονή, την πίστη και την ελπίδα.
Κι όντως, σιγά – σιγά όλα βελτιώθηκαν, όλα έγιναν καλύτερα. Οι κηφήνες – μνηστήρες έφυγαν κακήν – κακώς από το παλάτι, τα χωράφια καθαρίστηκαν και σπάρθηκαν κι όλοι αντιλήφθηκαν ότι πρέπει να δουλέψεις για να απολαύσεις τους καρπούς. Αντιλήφθηκαν επίσης ότι δεν μπορούν να τα περιμένουν όλα από τους συμμάχους τους, τη Σπάρτη και τις Μυκήνες.
Κάπως έτσι και στην πατρίδα μας. Αφού περάσαμε δέκα χρόνια στην πιο βαθιά οικονομική κρίση μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, αφού ήρθαμε αντιμέτωποι πρόσωπο με πρόσωπο με την καταστροφή, αφού δοκιμάστηκε η αξιοπρέπειά μας και οι αντοχές μας στις δυσκολίες και στο φόβο, νιώσαμε ότι τα καταφέραμε και βγήκαμε από την τρικυμισμένη θάλασσα.
Πράγματι αυτή η κρίση μας έκανε τους περισσότερους πιο φτωχούς όσον αφορά στα υλικά αγαθά αλλά πιο πλούσιους όσον αφορά στην γνώση, στο μέτρο και κάποιους στη σοφία.
Όταν επιτέλους αντιληφθήκαμε ότι πρέπει να δουλέψουμε με κανόνες, όταν ο φόβος της οικονομικής καταστροφής και της ανέχειας άρχισε να ξεθωριάζει, καινούριες πίστες άνοιξαν στο παιχνίδι… Ο φόβος μεταλλάχθηκε κι άλλαξε και πάλι μορφή.
Η κρίση στα σύνορα του Έβρου μας έφερε αντιμέτωπους με καινούριες ανησυχίες. Καινούριες μορφές φόβου. Αυτός ο νέος φόβος είναι διαφορετικός. Η κυβέρνηση και τα Μ.Μ.Ε μιλούσαν για ασύμμετρη απειλή και για υβριδικό πόλεμο. Πόλεμο; Αυτές οι γενιές δεν γνωρίζουν από πόλεμο. Το 2020 στην Ευρώπη πόλεμος;; Διαβάζουμε για τα ελλιπή στρατιωτικά μέσα, για την παραμέληση και την ελλιπή συντήρηση των οπλικών συστημάτων για την επανεκκίνηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων ώστε να είμαστε έτοιμοι το 2027. Πάλι ο φόβος. Θα μας περιμένει ο εχθρός μέχρι το 2027 να ετοιμαστούμε κι εμείς. Θα δείξει τέτοια ιπποτική συμπεριφορά. Μάλλον μοιάζει αδύνατο…
Οι σύμμαχοί μας, μας έδειξαν για μια ακόμα φορά τη συμπάθειά τους, την πλάτη τους και την Εθνική μας μοναξιά. Και καθώς μετά από πολλά χρόνια στα οποία, μας απειλούσαν, μας κουνούσαν το δάκτυλο, μας λοιδορούσαν κι εμείς συμβιβαζόμαστε, υπογράφαμε μνημόνια με τεράστιες δεσμεύσεις, ήρθε η ώρα … να ακούσουμε λόγια εκτίμησης και κατανόησης για τις δύσκολες στιγμές που περνάμε. Παρά ταύτα αναθαρρήσαμε καθώς ήρθε μια νίκη. Καινούρια συναισθήματα κατέλαβαν τα στήθη μας και νιώσαμε τι σημαίνει περηφάνια και Εθνική ομοψυχία. Εξαιρετικός συνδυασμός. Για δες μπορούμε και να συμφωνούμε. Μάλλον είναι αλήθεια. Το λέγανε τα βιβλία της ιστορίας. Οι Έλληνες στην θέα ενός μεγάλου κινδύνου, μιας ασύμμετρης απειλής, ξεχνάνε όσα τους χωρίζουν (άραγε τι τους χωρίζει;; ) και ενώνονται με πάθος και ομοψυχία. Το είδαμε κι αυτό. Το νιώσαμε. Όμορφο συναίσθημα. Θα ήταν ακόμα πιο ωραία βέβαια αν είχαμε ομοψυχία χωρίς την ανάγκη και την παρουσία κάποια σοβαρότατης απειλής. Θα ήταν πολύ πιο όμορφο αυτό το συναίσθημα. Θα ήταν εξαιρετικό, θα έμοιαζε με το καλύτερο οπλικό σύστημα αν η εθνική ομοψυχία ήταν κάτι το δεδομένο στην πατρίδα μας. Πόση σιγουριά και ασφάλεια θα μας έδινε…
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι με σχέδιο, με οργάνωση και με πάθος μπορούμε να νικήσουμε κάθε απειλή αλλά κυρίως τους φόβους μας.
Εκεί λοιπόν που περάσαμε κι αυτή την πίστα στο video game της σκληρής πραγματικότητας, άνοιξε μια νέα πίστα από φρικαλέο κι αποκρουστικό έργο επιστημονικής φαντασίας. Ο φόβος ήρθε πλέον χωρίς μορφή. Αόρατος και πιο απειλητικός από κάθε άλλη φορά.
Κορωνοϊός. Ονομάστηκε έτσι διότι στο μικροσκόπιο μοιάζει με κορώνα σε κάτοψη. Ξεκίνησε σαν μια είδηση για τη μακρινή Κίνα. Τα πρώτα συναισθήματα ήταν αδιαφορία, καθώς ήταν πολύ μακριά από εμάς και καθώς οι Κινέζοι, είναι τόσο πολλοί…
Όταν ακούσαμε για την καραντίνα περίπου 60 εκατομμυρίων πολιτών και είδαμε τις σκηνές με τις μάσκες και τις απόχες, πολλοί από εμάς άνετοι στην δουλειά μας και στην ζωή μας τους λοιδορήσαμε. Ας το παραδεχτούμε.
Εμείς φτύναμε τον κόρφο μας, και δοξάζαμε τον καλό Θεό που όλο αυτό το κακό είναι τόσο μακριά μας. Αναφέρομαι σε πολλούς πολίτες και πολλούς πολιτικούς ανά τον κόσμο. Έπρεπε να έρθει κοντά στην πόρτα του γείτονά μας το κακό, για να νιώσουμε ξανά το χάδι του φόβου στην πλάτη μας. Πως γίνεται ό φόβος να έχει τόσες μορφές. Πως μπορεί να μεταλλάσσεται αυτός ο δαίμονας. Δέκα χρόνια μας τυραννούσε ο φόβος της αλλαγής της οικονομικής μας κατάστασης και της απώλειάς της περιουσίας μας. Μετά ήρθε ο φόβος του πολέμου και της απώλειας της Εθνικής μας κυριαρχίας.
Τώρα ο φόβος για την υγεία και τη ζωή μας, έφτασε στην πόρτα μας. Μπαίνει σαν αόρατος εχθρός στα σπίτια μας. Απειλεί τη ζωή μας, τη ζωή των αγαπημένων μας. Στην αρχή το αποδεχτήκαμε, αλλά δεν το παραδεχτήκαμε. Άλλωστε κάποια πράγματα που νιώθουμε δεν λέγονται εύκολα. Τα εκφράζουμε καλυμμένα, με συμπάθεια. «Χτυπάει ηλικιωμένους». «Έφυγε πλήρης ημερών». «Ξεκουράστηκε». Πολύ βολικές ατάκες. Σαν να λέμε: «μακριά από εμάς».
Όμως όταν είδαμε πια ότι αυτός ο ιός, δεν είναι επιλεκτικός, δεν είναι ευγενικός, δεν κάνει διακρίσεις, δεν είναι φιλεύσπλαχνος, τρομάξαμε. Τρομάξαμε γιατί μας αφορά όλους. Αφορά στον πατέρα μας που είναι ακόμα νέος κι απαραίτητος, αφορά στα παιδιά μας που τ’ αγαπάμε πιο πολύ κι από τον εαυτό μας. Αυτός ο φόβος είναι ο μεγαλύτερος που νιώσαμε ως τώρα. Ο φόβος του θανάτου. Νιώσαμε μικροί κι απροστάτευτοι. Καινούρια συναισθήματα…
Παράλληλα ο φόβος της αβεβαιότητας στρογγυλοκάθισε και πάλι στο μυαλό μας για να μας τυραννάει τις ατέλειωτες ελεύθερες ώρες που βρισκόμαστε στο σπίτι μας.
Πρώτα απ’ όλα δεν είμαστε βέβαιοι, πως όλο αυτό το κακό θα τελειώσει. Δεν είμαστε βέβαιοι αν πρόκειται για ένα πείραμα όπως λένε κάποιες θεωρίες συνομωσίας ή αν πρόκειται για έναν ανεξέλεγκτο θανατηφόρο ιό που ήρθε με σαδισμό να μας δείξει πόσο μικροί κι απροστάτευτοι είμαστε. Αυτή η πραγματικότητα ξεμπρόστιασε την παντοδυναμία γιγαντιαίων κρατών και μας ξεκαθάρισε πόσο ευάλωτοι είμαστε όλοι.
Και το ερώτημα έρχεται αμείλικτο. Θα ζούμε πλέον με το φόβο; Η απάντηση πρέπει να είναι ξεκάθαρη, αποφασιστική και βροντερή. ΟΧΙ. Δεν θα ζούμε με το φόβο. Σίγουρα όμως πρέπει να ζούμε! ΝΑ ΖΟΥΜΕ! Να ζούμε τη ζωή μας. Να μην σπαταλούμε τους πόρους του πλανήτη μας. Έφτασε μόνο ένας μήνας χωρίς να τον ρυπάνουμε. Αναζωογονήθηκε, καθάρισε η ατμόσφαιρα, οι λίμνες, τα ποτάμια, το νερό, η χλωρίδα και η πανίδα.
Πράγματι όσους αυτό το κακό δεν μας σκοτώσει, θα πρέπει να μας κάνει πιο δυνατούς. Πιο ισορροπημένους, πιο επικεντρωμένους στην ουσία. Να καταλάβουμε επιτέλους ότι δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο. Τίποτα σίγουρο και κυρίως η ίδια η ύπαρξή μας.
Κι η πίστες δεν έχουν τελειωμό. Σεισμοί, λιμοί και φωτιές… Δηλαδή όλα αυτά που έχουμε δεδομένα, μπορούν να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Μπορεί πράγματι το σπίτι μας, που ήταν η ασφάλεια, το καταφύγιό μας, να πέσει και να μας πλακώσει. Μπορεί το δάσος που μας έδινε το οξυγόνο και τα αγαθά του να γίνει μια παγίδα φωτιάς. Ακόμα και το οξυγόνο έγινε λιγοστό, έπαψε να είναι δεδομένο κι αυτό. Άνθρωποι που είχαν τις ζωές τους και γκρίνιαζαν κι αυτοί για εκείνα που τους λείπουν ξαφνικά έγιναν πρόσφυγες από τον τόπο τους για να σώσουν τη ζωή τους. Το συμπέρασμα, απελπιστικά σκληρό. Τίποτα δεν είναι δεδομένο… Κι όμως τελικά κάτι διδαχθήκαμε κι αυτή την δοκιμασία. Την δύναμη της αλληλεγγύης. Είδαμε ανθρώπους να μάχονται πλάι – πλάι με τη φωτιά, είδαμε ατέλειωτη αλυσίδα αγάπης και προσφοράς στους πληγέντες.
Μπορούμε να βγούμε κι από αυτό τον όλεθρο, κι από κάθε δοκιμασία, πιο ανθρώπινοι, πιο πονετικοί. Να αντιληφθούμε επιτέλους ότι δεν είμαστε άτρωτοι και μόνοι μας σ’ αυτόν τον κόσμο. Να γνωρίσουμε τη χαρά της προσφοράς, στους ευάλωτους. Να προσφέρουμε. Τα ρούχα που πιάνουν χώρο στην ντουλάπα μας, δεν μας ανήκουν. Για κάποιους είναι πολύτιμα. Οι εταιρίες θα πρέπει να ανακαλύψουν τι σημαίνει Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, όχι για το image και την προβολή τους αλλά γιατί πρέπει να το κάνουν για να προστατέψουν το χώρο που δραστηριοποιούνται και τους πελάτες τους. Να σεβόμαστε τη γη και το περιβάλλον. Να κάνουμε ανακύκλωση. Να μην σπαταλάμε τους πόρους της γης που μας φιλοξενεί. Να λέμε λιγότερα και να πράττουμε περισσότερα και καλύτερα. Πρέπει να δείξουμε ότι πήραμε το μάθημά μας από όλη αυτή τη δυσάρεστη περιπέτεια. Η σιγουριά της παντοδυναμίας, της αιωνιότητας μας οδηγεί στον εφησυχασμό κι ο εφησυχασμός στις κακές εκπλήξεις και στον πόνο. Η τεράστια ευκαιρία από τις αλλεπάλληλες κρίσεις μπορεί να μας ανασύρει κρυμμένες αξίες που είχαμε σκεπάσει με τον τρόπο συμπεριφοράς που μας επέβαλλαν να ζούμε. Να περνάμε ουσιαστικό χρόνο με τους αγαπημένους μας. Να δημιουργήσουμε όμορφες αναμνήσεις. Δεν θα είμαστε για πάντα. Η αλληλεγγύη, η κατανόηση, η προσφορά νικούν τον φόβο. Αποδείχθηκε ότι ο ιός δεν είναι ανίκητος. Δεν θα μας ταλαιπωρεί για πάντα. Το ίδιο και η φωτιά. Σίγουρα αφήνουν σοβαρές απώλειες , προβλήματα και πόνο. Αποδείχθηκε όμως ότι μόνο ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε.
Το μόνο που πρέπει να μας φοβίζει πλέον κι αυτό θα πρέπει να παλέψουμε, είναι να χαλαρώσουμε και πάλι, να ξεχαστούμε να βολευτούμε, να εφησυχάσουμε.
